Placemaking
2016 - heden
Als stadsgeograaf en (creative) placemaker zie ik het als mijn missie om het voorstellingsvermogen van mensen aan te spreken en ze te laten deelnemen in het creëren en verbeteren van hun eigen leefomgeving.
In 2020 ben ik afgestudeerd als stadsgeograaf aan de Universiteit Utrecht (MsC Urban Geography), specifiek op het onderwerp creative placemaking.
Stadsforum
(Willemsplein, Tilburg)
nov 2021 - dec 2022 / kwartiermaker
In de Tilburgse binnenstad ligt vanaf 2024 het Stadsforum, het grootste plein van de stad. Een plek voor rust én reuring; een marktplaats voor mensen, makers en ideeën.
Als kwartiermaker van het Stadsforum sla ik de noodzakelijke brug van ontwerp naar gebruik en programma, samen met een netwerk van toekomstige gebruikers op en rond het Stadsforum. Een betrokken en creatieve groep van Tilburgers, bezoekers, ondernemers, culturele instellingen, omwonenden, organisatoren, verenigingen, creatieve makers en de gemeente. Het is een open en flexibel netwerk, wat betekent dat iedereen welkom is om aan te sluiten.
In 2022 heb ik aan de hand van 1-op-1-gesprekken, een social-design strategie en twee bijeenkomsten met bewoners, pleingenoten en potentiële programmapartners een ‘Programmastrategie 2022-2024’ opgesteld. Het doel van de programmastrategie is om met BMT, Gemeente Tilburg en de ‘pleingenoten’ tot een plein komen waar draagvlak voor is, een plein dat volop gebruikt wordt (creative placemaking). Het document zet een stip aan de horizon en beschrijft de ‘kansen’ die komende jaren benut kunnen gaan worden om ervoor te zorgen dat het Stadsforum straks een plek is in de Tilburgse binnenstad die meerwaarde (sociaal, inclusief, economisch, ecologisch) oplevert voor haar inwoners. Een plek met betekenis voor Tilburg(ers).
Foto’s: Jules van Iperen
Foto: Jelmer de Haas
Foto: Juri Hiensch
Kaapstad
(Binnenstad, Tilburg)
augustus 2022 / adviseur
Kaapstad is een festival in Tilburg waar makers de Tilburgse binnenstad ‘kapen’ met werken die je laten spelen, lachen en (mee)maken. Met vrienden en vreemden geef je als deelnemer de publieke ruimte nieuwe sociale betekenis. Sinds 2018 heeft het festival een eigenzinnig profiel opgebouwd, bekend bij Tilburgers en interessant voor kunst- en cultuurliefhebbers van buiten de stad.
Aan mij de vraag of ik Kaapstad wilde adviseren over de doorontwikkeling van het festival in de periode 2022 - 2025. De pioniersjaren zitten erop en de organisatie wil op artistiek-inhoudelijk en zakelijk vlak doorontwikkelen. De stip aan de horizon: een actieve stichting met een professionele en stevige organisatie en betrokken bestuur, ondersteund met structurele financiering door o.a. de gemeente Tilburg en culturele fondsen vanaf 2025.
Aan de hand van oude beleidsdocumenten, gesprekken en een Business Model Canvas analyse heb ik Kaapstad geadviseerd over o.a. het opstellen van een maatschappelijke visie en artistieke missie, het belang van werken met persona’s als kader voor je programmering, het structureren van je organisatie door de rollen, processen en communicatie te verhelderen en het belang van structurele samenwerkingen op basis van ‘open’ programmaformats.
Foto: Jostijn Ligtvoet
Stadslab RAUM
(Berlijnplein, Utrecht)
2016 t/m 2021 - placemaker & hoofd programma
RAUM is een stadslab op het Berlijnplein in Leidsche Rijn, Utrecht. Ontwerpers, kunstenaars, theatermakers, schrijvers en architecten worden door RAUM op strategische wijze verbonden aan maatschappelijke opgaven en partners in de stad. Het resultaat van het ontwerpend onderzoek wat RAUM met makers en lokale partners doet, wordt in een cultureel programma’s aan de stad teruggegeven, met als doel om lokaal impact te maken.
In de zomer van 2016 werd ik via de organisatie State of Flux ingehuurd voor een opdracht van de gemeente Utrecht: het ontwikkelen van een nieuwe culturele voorziening op het Berlijnplein in Utrecht aan de hand van een placemaking-strategie. De culturele voorziening maakte onderdeel uit van een grootschalige gebiedsontwikkeling: de bouw van het nieuwe stadscentrum Leidsche Rijn Centrum, een van de laatste puzzelstukjes die de VINEX-nieuwbouwopgave Leidsche Rijn compleet zou maken.
Specifiek ging het om een nieuw te bouwen culturele voorziening op een kavel van 9.000 m2 aan het Berlijnplein op het dak van de A2. State of Flux bleek in te stappen in een complex, langdurig en politiek gevoelig beleidsproces. Oorspronkelijk was de gemeente van plan een schouwburg te ontwikkelen. Dat plan was al jaren een hoofdpijndossier in Utrechtse politiek en had intussen plaatsgemaakt voor een participatieproces (”placemaking via programmering”). Daardoor wa er haast bij: de programmering zou per 2017 moeten starten en indien het zou aanslaan, zou dit in de toekomst worden ondergebracht in een gebouw.
In februari 2017 presenteerden Donica Buisman (State of Flux) en ik de strategie van het ‘Grensverleggend Makersplein’. De strategie was gebaseerd op tientallen 1-op-1-gesprekken en een serie van drie workshops met bewoners, culturele instellingen en lokale ondernemers. Deze participanten spoorden ons aan om in te zetten op een publiek cultuurplein waar makers als ‘plekpioniers’ kunnen maken en presenteren en samenwerken met lokale bewoners en de stad. Onderdeel van de strategie was een makers-in-residency programma gebaseerd op open-calls, met ontwerpend onderzoek als proces en kunst in de openbare ruimte als resultaat, zoveel mogelijk in samenwerking en afstemming met de omgeving (buren, bewoners, ondernemers, etc.).
Toen State of Flux werd gevraagd om de strategie in opdracht van de gemeente Utrecht ook uit te gaan voeren, is Stichting RAUM opgericht. Ik ging aan de slag als programmamaker en later Hoofd Programma.
In vijf jaar heb ik een artistiek profiel en programma opgebouwd rondom makers die vanuit verschillende disciplines vorm gaven aan maatschappelijke opgaven in de stad. Na een paar jaar experimenteren met makers en grote installaties op het plein, hebben we vanaf 2019 gekozen voor een meer thematische insteek en ontwerpend onderzoek als basis van het maakproces.
Foto: Juri Hiensch
Ik was (mede) verantwoordelijk voor:
• Programma- en procesontwikkeling, artistieke visie, beleidsplannen (2016 - 2021), ontwerpend onderzoek.
• Curatie, research, open call, expositie, begeleiden makers, proces & programma 'Living Apart Together' (2020 - 2021) over de toenemende eenzaamheid in steden o.a. i.s.m. Afdeling Buitengewone Zaken, Siba Sahabi, Chris Rijksen, Dirk De Wachter, Ozan Aydogan, Marjon Moed, Nieuw Utrechts Toneel, Utrecht in Dialoog, e.v.a..
• Programmaontwikkeling en coördinatie (2017 - 2019) o.a. podcast Ansicht seizoen 1 + 2 (i.s.m. Tom Loois, Hard//hoofd, Urban Futures Studio), festival Berliner Garten (o.a. samenwerkingen met architecten van Raumlabor, Refunc), KAFE (i.s.m. Het Huis), filmreeks Brommerbios World Tour (i.s.m. Roos Stelling), Burenparade (door Pavèl van Houten), filmreeks D.R.E.A.M. (Data Rules Everything Around Me i.s.m. Mathieu Janssen), Stadstalkshow het Hart (i.s.m. Teddy Tops & Oscar Kocken).
• Concept voor het Makershuis (tiny house i.s.m. Woonpioniers) inclusief schildering door Gijs Frieling en Job Wouters, naar de ontwikkeling en coördinatie van de open calls “Makers In Residence” (2017 - 2019) met o.a. Chloé Rutzerveld, Overtreders W, We Are Out Of Office, Bouke Bruins & Wouter Corvers, Orizzontale en vele anderen in samenwerking met o.a. Daniëlle Arets, Joop de Boer en Xandra van der Eijk.
Parallel aan mijn werk als Hoofd Programma ben ik afgestudeerd op de ontwikkeling van de culturele voorziening waar o.a. RAUM invulling aan geeft (cultuurcluster Berlijnplein). Ik was benieuwd hoe zo’n omslag van schouwburg naar een proces met een onbekend resultaat had kunnen plaatsvinden. Download hier mijn afstudeeronderzoek.
Foto: Juri Hiensch
Vechtclub XL
(Merwede, Utrecht)
2013 t/m 2014 - programmamaker
Vechtclub XL is een creatieve broedplaats in het Merwedegebied in Utrecht. Met meer dan tachtig werkplaatsen, ontwerpstudio’s, vergaderruimtes, evenementenzaal, een vershal en verschillende horeca is het een plek van betekenis voor creatief ondernemerschap in Utrecht.
In het voorjaar van 2013 studeerde ik samen met Lotte Walrave af aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht met een onderzoek naar creatieve broedplaatsen in Berlijn, in opdracht van Vechtclub XL. De onderzoeksvraag luidde: “Hoe kan de Vechtclub invulling geven aan hun publieke ruimten, waardoor interactie gestimuleerd wordt en er een hotspot ontstaat die van waarde is voor de huurders?”
Na drie maanden veldwerk in Berlijn kwamen we terug met een theoretisch én praktisch onderbouwde uiteenzetting over het belang van doorstroom in huurders en flexwerken, activiteiten voor huurders, evenementen voor publiek en het ontwerpen van publieke ruimtes in gebouw met een focus op samenkomen en uitwisseling. Het advies aan Vechtclub XL luidde: zorg ervoor dat er constant nieuwe kennis aan de basis wordt toegevoegd, er sprake is van sociale, intellectueel uitdagende activiteiten en evenementen en dit plaatsvindt in een open, inspirerende omgeving.
Bij terugkomst mochten we dit advies gaan omzetten in actie in opdracht van Vechtclub XL. In anderhalf jaar tijd hebben we een programmering opgezet met o.a. ‘ontbijtclubs’ (pecha kucha achtig) en een ruilkast voor huurders, muziekavonden, VPRO Tegenlicht Meet Ups en een groot openingsweekend in september 2014 samen met nieuwe huurder restaurant De Klub.
Foto: Tom Janssen